ေႏြရာသီအိုလံပစ္အားကစားပြဲေတာ္(Olympic Games or Summer Olympic Games)
သမိုင္းေၾကာင္း
ေခတ္သစ္အိုလံပစ္အားကစားၿပိဳင္ပြဲကို ၁၈၉၄ တြင္ ျပင္သစ္လူမ်ိဳး ဗဲ႐ြန္ဘြဲ႕ရ ပီယဲကူဗာတင္မွ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ကမာၻတစ္ဝွမ္းရွိ အေပ်ာ္တမ္း အားကစားသမားမ်ားအား ၿပိဳင္ပြဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ၾကေစရန္ႏွင့္ အားကစားသမားမ်ားအား ႏိုင္ငံေရးဖိအားမ်ားမွ ကင္းလြတ္၍ သန႔္ရွင္းေသာ အားကစားနည္းမ်ား ပိုမိုတိုးတက္လာေစရန္ ျဖစ္သည္။
၁၈၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ပထမဆုံးက်င္းပခဲ့ေသာ အိုလံပစ္အားကစားၿပိဳင္ပြဲသည္ ပုံမွန္အားျဖင့္ ေလးႏွစ္ တစ္ႀကိမ္ က်င္းပေသာ ႏိုင္ငံတကာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအားကစားပြဲတစ္ခုျဖစ္သည္။ ၂၀၂၀ ခုႏွစ္ ေႏြရာသီအိုလံပစ္ၿပိဳင္ပြဲအား ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ တိုက်ိဳၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပခဲ့သည္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အိုလံပစ္ေကာ္မတီ (IOC) သည္ အားကစားပြဲမ်ားကိုစီစဥ္ၿပီး အိမ္ရွင္ႏိုင္ငံ၏ ျပင္ဆင္မႈမ်ားကို ႀကီးၾကပ္သည္။ ၁၉၀၄ခုႏွစ္မွ စတင္၍ အိုလံပစ္ ၿပိဳင္ပြဲတိုင္းတြင္ ပထမဆုမ်ားကို ေ႐ႊတံဆိပ္ ၊ ဒုတိယဆုမ်ားကို ေငြတံဆိပ္မ်ားႏွင့္ ေၾကးတံဆိပ္မ်ားကို တတိယဆု အတြက္ ခ်ီးျမႇင့္သည္။ ေဆာင္းရာသီအိုလံပစ္အားကစားၿပိဳင္ပြဲကို ေႏြရာသီအိုလံပစ္ၿပိဳင္ပြဲ၏ ေအာင္ျမင္မႈအရ က်င္းပခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
၁၈၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံ(၁၄)ႏိုင္ငံမွ အမ်ိဳးသားၿပိဳင္ပြဲဝင္ (၂၄၁)ဦးျဖင့္ ၿပိဳင္ပြဲေပါင္း (၄၂)မ်ိဳးကို က်င္းပခဲ့ၿပီး၊ ၂၀၂၀ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံေပါင္း (၂၀၆) ႏိုင္ငံမွ အားကစားနည္း (၃၃၉)နည္းျဖင့္ ၿပိဳင္ပြဲဝင္ေပါင္း (၁၁,၃၁၅)ဦး ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့သည္။
ေႏြရာသီအိုလံပစ္ကို တိုက္ႀကီးငါးတိုက္ရွိ ႏိုင္ငံေပါင္း (၁၉) ႏိုင္ငံတြင္က်င္းပခဲ့သည္။ အဆိုပါ အားကစားၿပိဳင္ပြဲအား အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ ေလးႀကိမ္ (၁၉၀၄, ၁၉၃၂, ၁၉၈၄ ႏွင့္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္) ၊ ဂရိတ္ၿဗိတိန္မွ သုံးႀကိမ္(၁၉၀၈, ၁၉၄၈ႏွင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္) ၊ ဂရိႏိုင္ငံ (၁၈၉၆ ႏွင့္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္)၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ (၁၉၀၀ ႏွင့္ ၁၉၂၄ခုႏွစ္) ၊ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ (၁၉၃၆ ႏွင့္ ၁၉၇၂ခုႏွစ္)၊ ဩစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ (၁၉၅၆ ႏွင့္၂၀၀၀ခုႏွစ္) ႏွင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ (၁၉၆၄ , ၂၀၂၀ ခုႏွစ္) တို႔မွ ႏွစ္ႀကိမ္စီႏွင့္ ဆြီဒင္ (၁၉၁၂ခုႏွစ္)၊ ဘယ္လ္ဂ်ီယံႏိုင္ငံ (၁၉၂၀ ခုႏွစ္)၊ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ (၁၉၂၈ ခုႏွစ္)၊ဖင္လန္ (၁၉၅၂ ခုႏွစ္)၊ အီတလီႏိုင္ငံ(၁၉၆၀ ခုႏွစ္)၊ မကၠဆီကိုႏိုင္ငံ (၁၉၆၈ ခုႏွစ္)၊ ကေနဒါႏိုင္ငံ (၁၉၇၆ ခုႏွစ္)၊ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ (၁၉၈၀ ခုႏွစ္)၊ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ (၁၉၈၈ ခုႏွစ္)၊ စပိန္ ႏိုင္ငံ (၁၉၉၂ ခုႏွစ္)၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ (၂၀၀၈ ခုႏွစ္)ႏွင့္ ဘရာဇီးႏိုင္ငံ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္) တို႔မွတစ္ႀကိမ္စီ အိမ္ရွင္ႏိုင္ငံမ်ားအျဖစ္ အသီးသီး လက္ခံက်င္းပခဲ့ၾကသည္။
၂၀၂၄ ေႏြရာသီအိုလံပစ္ၿပိဳင္ပြဲကို ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ပါရီၿမိဳ႕၌ တတိယအႀကိမ္ က်င္းပမည္ျဖစ္သည္။ (IOC) သည္ ၂၀၂၈ ေႏြရာသီအိုလံပစ္ၿပိဳင္ပြဲအတြက္ ေလာ့စ္အိန္ဂ်ယ္လိစ္ၿမိဳ႕ ၊ ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ကို က်င္းပရန္ ေ႐ြးခ်ယ္ထားသည္။
ေႏြရာသီအိုလံပစ္ အားကစားၿပိဳင္ပြဲကို ဩစေၾတးလ်၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ၊ ဂရိတ္ၿဗိတိန္၊ ဂရိႏိုင္ငံႏွင့္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံတို႔မွာ ႏွစ္စဥ္ ပုံမွန္မပ်က္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ ေႏြရာသီအိုလံပစ္အတြက္ ဆုတံဆိပ္ရဇယားတြင္ အၿမဲလိုလို ဦးေဆာင္သည္။
List of Olympic Games (Summer Olympic Games)
|
No. |
Host Nation – City |
Year |
Date |
Nations |
Athletes |
Sports |
Ranking |
|
1 |
Greece – Athens |
1896 |
6.4 – 15.4 |
14 |
241 |
9 |
United States |
|
2 |
France – Paris |
1900 |
14.5 – 28.10 |
24 |
997 |
19 |
France |
|
3 |
United States – Saint- Louis |
1904 |
1.7 – 29.10 |
12 |
651 |
16 |
United States |
|
4 |
Great Britain – London |
1908 |
13.7 – 29.10 |
22 |
2008 |
22 |
Great Britain |
|
5 |
Sweden – Stockholm |
1912 |
5.5 – 22.7 |
28 |
2407 |
14 |
United States |
|
6 |
Berlin |
1916 |
Not Celebrated |
||||
|
7 |
Belgium – Antwerp |
1920 |
20.4 – 12.9 |
29 |
2626 |
22 |
United States |
|
8 |
France – Paris |
1924 |
3.5 – 27.6 |
44 |
3089 |
17 |
|
|
9 |
Netherlands – Amsterdam |
1928 |
28.7 – 12.8 |
46 |
2883 |
14 |
|
|
10 |
United States – Los Angeles |
1932 |
30.7 – 14.8 |
37 |
1332 |
14 |
|
|
11 |
Germany – Berlin |
1936 |
1.8 – 16.8 |
49 |
3963 |
19 |
Germany |
|
12 |
Tokyo |
1940 |
Not Celebrated |
||||
|
13 |
London |
1944 |
|||||
|
14 |
Great Britain – London |
1948 |
29.7 – 14.8 |
59 |
4104 |
17 |
United States |
|
15 |
Finland – Helsinki |
1952 |
19.7 – 3.8 |
69 |
4955 |
17 |
|
|
16 |
Australia, Sweden – Melbourne |
1956 |
22.11 – 8.12 |
67 |
3314 |
17 |
Soviet Union |
|
17 |
Italy – Rome |
1960 |
25.8 – 11.9 |
83 |
5338 |
14 |
|
|
18 |
Japan – Tokyo |
1964 |
10.10 – 24.10 |
93 |
5151 |
19 |
United States |
|
19 |
Mexico – Mexico |
1968 |
12.10 – 27.10 |
112 |
5516 |
17 |
United States |
|
20 |
Federal Republic of Germany – Munich |
1972 |
26.8 – 11.9 |
121 |
7134 |
19 |
Soviet Union |
|
21 |
Canada – Montreal |
1976 |
17.7 – 1.8 |
92 |
6084 |
18 |
|
|
22 |
USSR – Moscow |
1980 |
19.7 – 3.8 |
80 |
5179 |
21 |
United States |
|
23 |
United States – Los Angeles |
1984 |
28.7 – 12.8 |
140 |
6829 |
21 |
|
|
24 |
Republic of Korea – Seoul |
1988 |
17.9 – 2.10 |
159 |
8391 |
21 |
Soviet Union |
|
25 |
Spain – Barcelona |
1992 |
25.7 – 9.8 |
169 |
9356 |
23 |
Unified Team |
|
26 |
United States – Atlanta |
1996 |
19.7 – 4.8 |
197 |
10318 |
25 |
United States |
|
27 |
Australia – Sydney |
2000 |
15.9 – 1.10 |
199 |
10651 |
26 |
|
|
28 |
Greece – Athens |
2004 |
13.8 – 29.8 |
201 |
10625 |
28 |
|
|
29 |
China – Beijing |
2008 |
25.7 – 10.8 |
204 |
10942 |
28 |
China |
|
30 |
Great Britain – London |
2012 |
27.7 – 12.8 |
204 |
10768 |
26 |
United States |
|
31 |
Brazil – Rio De Janeiro |
2016 |
5.8 – 21.8 |
207 |
11238 |
28 |
|
|
32 |
Japan – Tokyo |
2020 |
23.7 – 8.8 |
206 |
11656 |
33 |
|
|
33 |
France – Paris |
2024 |
26.7 – 11.8 |
206 |
10714 |
32 |
– |
|
34 |
United States of America – LA |
2028 |
21.7 – 6.8 |
– |
– |
– |
– |
|
35 |
Australia – Brisbane |
2032 |
23.7 – 8.8 |
– |
– |
– |
– |
